Ý Nghĩa Bàn Thờ Gia Tiên Và Những Điều Cần Lưu Ý Khi Sắp Xếp

Trong mỗi gia đình Việt Nam, bàn thờ gia tiên được xem là nơi trang trọng, tôn nghiêm và được chăm chút nhất trong mỗi ngôi nhà. Vậy, bạn đã biết được ý nghĩa bàn thờ gia tiên là gì? Tại sao phong tục truyền thống này đến hiện nay vẫn còn rất phổ biến. Bài viết này, Blog bất động sản sẽ giúp bạn khám phá những ý nghĩa này nhé!

Bàn thờ gia tiên được xem là nơi tôn nghiêm và trang trọng trong mỗi gia đình

Khái niệm và ý nghĩa bàn thờ gia tiên

Bàn thờ gia tiên là gì?

Bàn thờ gia tiên là nơi dùng để thờ cúng, tưởng nhớ, thắp hương tổ tiên và những người đã mất như ông bà, cha mẹ… Nhiều nơi bàn thờ tổ tiên còn là nơi dùng để thờ cúng thổ công, thổ địa và các vị thần tiên. Tùy vào truyền thống gia đình mà gia chủ sẽ có cách bài trí bàn thờ tổ tiên khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều có những điểm chung là được đặt ở không gian sang trọng và đều có hương án, bài tự cùng các đồ thờ tự khác.

Ý nghĩa bàn thờ gia tiên

Tại Việt Nam việc thờ cúng rất được coi trọng, vậy nên bàn thờ gia tiên tại các hộ gia đình Việt Nam đều được các gia chủ bài trí rất nghiêm trang. Ý nghĩa bàn thờ gia tiên thông thường là mong muốn tổ tiên, ông bà, cha mẹ… đã qua đời sẽ luôn phù hộ cho con cháu đời sau được khỏe mạnh, thuận buồm xuôi gió trong công việc.

Vào các ngày lễ, Tết, ngày giỗ gia tiên, ngày đầu tháng và ngày rằm âm lịch hàng tháng các gia chủ sẽ mua trái cây, thức ăn, vàng mã… các loại để cúng kiếng và bày trí cho bàn thờ trong trở nên sang trọng và trang nghiêm. Mỗi khi vào các đợt thi hay những sự kiện quan trọng các con cháu đời sau thường sẽ thắp nhang để khấn vái gia tiên phù hộ mọi chuyện thuận lợi. Đây được xem là những ý nghĩa bàn thờ gia tiên chính trong việc thờ cúng tại Việt Nam.

Bàn thờ gia tiên tại Việt Nam rất được coi trọng

Bàn thờ gia tiên đầy đủ cần những gì?

Tại Việt Nam ý nghĩa bàn thờ gia tiên vô cùng quan trọng. Việc bày trí cũng như những đồ vật trên bàn thờ được các gia chủ vô cùng chú ý vì những điều này sẽ thay mặt gia chủ thể hiện đẳng cấp của mình. Vậy bàn thờ gia tiên đầy đủ sẽ cần có những gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé:

• Bát hương: Đồ vật quan trọng nhất trong bàn thờ gia tiên chính là bát hương. Trong bát hương nên được phủ đầy bằng những lớp tro được đốt từ rơm rạ thơm.

• Cây vàng khối: là vàng mã dành riêng cho bàn thờ gia tiên và có đủ 5 màu.

• Lọ lộc bình: là lọ dùng để đựng hoa trong những dịp lễ, Tết, ngày đầu tháng và rằm âm lịch hằng năm. Ngày thường, sẽ để lọ không nên người xưa còn gọi với cái tên là lọ độc bình. Lọ lộc bình thường đặt phía bên trái của bàn thờ gia tiên theo quan niệm đông bình tây quả của ông bà xưa.

• Mâm bồng: theo ý nghĩa bàn thờ gia tiên, mâm bồng hay còn gọi là đĩa thờ là đồ vật để đựng trái cây, hoa quả trong những dịp lễ, Tết, ngày đầu tháng và rằm hàng tháng. Người xưa quan niệm, trong những ngày này nếu mâm bồng càng đầy đủ thì trong tháng đó gia chủ sẽ vô cùng thuận lợi trong mọi việc.

• Bộ tam sự, ngũ sự: được xem là những đồ vật vô cùng quan trọng và không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Bộ tam sự, ngũ sự bao gồm lư hương, 2 chân nên hoặc 2 hạc thờ. Theo ý nghĩa bàn thờ gia tiên đây được xem là những đồ vật tạo nên sự uy uy nghiêm và trang trọng cho bàn thờ.

• Đèn dầu: được xem là đồ vật không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Theo quan niệm xưa đèn dầu tượng trưng cho cây cầu nối giữa hai thế giới lại với nhau. Ngoài ra, chiếc đèn dầu còn khiến cho không gian phòng thờ trở nên ấm cúng và sang trọng hơn. Trong những dịp lễ, Tết đèn dầu và hương khói là những vật không thể thiếu.

• Lọ đựng hương: với công dụng đựng hương, nhang chiếc lọ này sẽ khiến cho không gian thờ cúng trở nên gọn gàng và sạch sẽ hơn.

• Chén thờ: thường được thờ cúng theo bộ 3 hoặc 5 chén. Đây được xem là nơi để chứa đựng nước sạch và rượu để dâng lên ông bà mỗi ngày.

Những câu hỏi thường gặp về bàn thờ Gia Tiên

Câu hỏi 1: Bàn thờ gia tiên nên đặt ở vị trí nào trong nhà?

• Trả lời: Bàn thờ gia tiên nên đặt ở vị trí trang trọng, sạch sẽ, yên tĩnh và cao ráo trong ngôi nhà, tránh đặt ở nơi ồn ào như gần nhà vệ sinh, bếp, hoặc dưới cầu thang. Theo phong thủy, bàn thờ nên quay mặt về hướng hợp tuổi của gia chủ để mang lại may mắn, bình an cho cả gia đình. Vị trí đẹp nhất là ở gian giữa hoặc phòng thờ riêng biệt, nếu nhà chật có thể dùng vách ngăn để tạo không gian riêng. Tuyệt đối không đặt bàn thờ đối diện trực tiếp với cửa ra vào chính, tránh làm mất đi sự tôn nghiêm.

Câu hỏi 2: Trên bàn thờ gia tiên nên có những gì?

• Trả lời: Trên bàn thờ gia tiên thường gồm: bát hương, lọ hoa, chén nước, mâm ngũ quả, đèn dầu hoặc nến, và ảnh thờ (di ảnh tổ tiên). Tùy theo điều kiện gia đình, có thể thêm lư hương, chân nến, ống hương, đài thờ… Bố trí bàn thờ cần cân đối, sạch sẽ, gọn gàng. Không nên đặt quá nhiều đồ vật gây rối mắt. Vật phẩm phải được lau chùi định kỳ để giữ sự tôn nghiêm, thể hiện lòng thành kính.

Câu hỏi 3: Có nên đặt bàn thờ gia tiên gần bàn thờ Phật không?

• Trả lời: Nếu gia đình thờ Phật và gia tiên cùng lúc, có thể đặt chung trong cùng một không gian nhưng nên phân tách rõ ràng. Thông thường, bàn thờ Phật đặt cao hơn bàn thờ gia tiên để thể hiện sự tôn kính Tam Bảo. Tuyệt đối không đặt lẫn lộn hoặc đặt bàn thờ gia tiên cao hơn bàn thờ Phật. Nếu không đủ không gian, có thể dùng kệ 2 tầng, tầng trên thờ Phật, tầng dưới thờ gia tiên, đảm bảo sự tôn nghiêm và đúng phong thủy.

Câu hỏi 4: Khi nào cần thay bát hương và cách thay bát hương đúng?

• Trả lời: Bát hương nên thay khi chuyển nhà mới, bàn thờ xuống cấp, hoặc muốn tẩy uế làm mới bàn thờ. Trước khi thay, gia chủ cần thắp hương xin phép gia tiên. Sau đó, tiến hành dọn dẹp sạch sẽ, tro cũ nên thả ra sông, suối hoặc nơi sạch sẽ, tránh đổ bừa bãi. Bát hương mới cần được tẩy uế bằng nước ngũ vị hương hoặc rượu gừng trước khi đặt lên bàn thờ. Khi đặt lại, gia chủ thắp nhang khấn mời gia tiên về an vị.

Câu hỏi 5: Những điều kiêng kỵ cần tránh khi lập bàn thờ gia tiên?

• Trả lời: Khi lập bàn thờ gia tiên, không đặt ở nơi ẩm thấp, đối diện cửa nhà vệ sinh, phòng ngủ. Tránh đặt bàn thờ sát vách nhà vệ sinh, dưới xà ngang, hoặc nơi người qua lại ồn ào. Tuyệt đối không để đồ vật linh tinh lên bàn thờ như tiền bạc, đồ chơi. Không để bàn thờ bụi bẩn, phải lau dọn thường xuyên. Khi thắp hương, không thắp số lượng hương chẵn, chỉ thắp số lẻ như 1, 3, 5 cây. Ngoài ra, khi thờ cúng, gia chủ cần ăn mặc chỉnh tề, thành tâm, tránh đùa cợt trước bàn thờ.

Kết luận

Trong tín ngưỡng Việt Nam, ý nghĩa bàn thờ gia tiên là vô cùng quan trọng. Không đơn giản chỉ dùng để tưởng nhớ gia tiên, những người đã mất. Bàn thờ gia tiên còn được xem như là một cầu nối giữa hai thế giới lại với nhau qua việc thờ cúng và chăm sóc khu vực phòng thờ. Được xem là không gian quan trọng bất nhất trong mỗi hộ gia đình, các gia chủ đều luôn cố gắng vệ sinh và giữ gìn nơi này luôn trong trạng thái uy nghiêm và sang trọng. Vậy nên, nói không ngoa khi có thể nói rằng bàn thờ gia tiên còn có thể thay thế gia chủ để nói lên độ phồn vinh của họ.